„Można wątpić, czy istnieje wiele innych zwierząt, które odegrały tak ważną rolę w historii świata, jak te ukochane stworzenia” – pisał w 1881 roku Charles Darwin w swojej ostatniej książce pt. O tworzeniu się gleby w następstwie działania dżdżownic oraz obserwacje nad ich zachowaniem się (org. The Formation of Vegetable Mould through the Action of Worms), pisze The Conversation.
Tak, tak to wielki Darwin ten od teorii ewolucji zajmował się zwykłymi dżdżownicami. On odkrył ich decydującą rolę w tworzeniu gleby. Nie wszystkie zwierzęta działają na naszych oczach. Weźmy na przykład dżdżownicę, o której niewiele wiemy. Znamy większe, bardziej charyzmatyczne zwierzęta, takie jak goryle, tygrysy czy pandy. Robaki nigdy nie doczekają się silnej ochrony ze strony środowisk ekologicznych. Nie doczekają się haseł o ich ochronie lub apeli o zagrożeniu ich gatunku.
Ale to, co słusznie uznał Darwin, jest takie, że – fanom pandy nie przeszkadzają dżdżownice. Działają w ukryciu poza naszymi oczami i widzimy je tylko w trakcie przekopywania ogródka lub leżące na chodnikach lub nawet na asfalcie po wiosennych lub jesiennych ulewach. Darwin spędził 39 lat studiując te zwierzęta. W jego opinii dżdżownice zostały w rankingu pożyteczności, najbardziej wpływowym gatunkiem w dziejach planety – ponad dinozaurami i ludźmi.
Skąd taka troska o zwykłego robaka?
Ekolodzy uważają, że dżdżownice są „kluczowymi gatunkami”, ponieważ wpływają one na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby.
Oto pięć powodów, dla których dżdżownice są tak ważne:
1) Dżdżownice zapewniają „recykling” materii organicznej. Odgrywają kluczową rolę w rozkładaniu materii organicznej i w nawożeniu gleby przez stałe odżywianie i wytwarzanie koprolitów (wydalają one dziennie około 1,5 razy więcej niż wynosi ich masa ciała). To, co wychodzi na końcu zawiera wiele składników odżywczych i bakterii, które są korzystne dla roślin, a niektóre mają dla nich kluczowe znaczenie.
2) Dżdżownice są wielkimi inżynierami gruntów. Podczas poruszania się w glebie, dżdżownice spulchniają ją i mieszają, pomagając w wietrzeniu i drenowaniu. Efekt jest taki, że składniki odżywcze trafiają bliżej powierzchni, czyniąc glebę bardziej żyzną i zapobiega powodziom i erozji.
3) Dżdżownice to barometry zdrowia i toksyczności gruntów. Są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia gleb, takie jak pozostałości pestycydów lub niepożądane metale ciężkie (cynk, ołów itp.), A ich wpływ na zmiany użytkowania gruntów, takich jak wylesianie, czyniąc drogę do intensywnego rolnictwa, jest bardzo niski. Oznacza to, że zdrowie lokalnych robaków okazuje się użytecznym narzędziem do oceny wpływu różnych gruntów i zanieczyszczeń w niej występujących.
4) Tłuste dżdżownice są ważnym źródłem żywności. Są ważnym składnikiem łańcuch pokarmowego dla wielu zwierząt zarówno ptaków jak i płazów i gadów. Są bogate w białko Wiele łańcuchów pokarmowych prowadzi w końcu do dżdżownic.
5) Dżdżownice mogą przyczynić się do naprawy uszkodzonej gleby i mogą stanowić rozwiązanie problemów spowodowanych przez człowieka. Badania sugerują, że dżdżownice mogą pomóc w oczyszczaniu terenów skażonych toksycznymi metalami ciężkimi, takimi jak ołów.
Inne badania wykazują, że dżdżownice mogą przyspieszyć odtworzenie zdegradowanych gruntów w tropikach, podczas gdy badania w północnym Wietnamie wykazały, że zmniejszenie różnorodności dżdżownic z powodu zmian w użytkowaniu gruntów również miało znaczący wpływ na żyzność gleby, drenaż wody i erozję gleb. Tak więc dżdżownice są naszymi podziemnymi sojusznikami – jeśli traktujemy ich dobrze. Dżdżownice pozwalają żyć na tej planecie, po prostu jedząc ziemię, przewietrzając i nawożąc glebę po drodze. Jeśli pandy staną się gatunkiem wymarłym, będzie to bardzo smutne. Ale świat bez dżdżownic? Prawdopodobnie bez dżdżownic w naszych glebach, życie może zanikać dość szybko. Mielibyśmy mniej jedzenia, więcej zanieczyszczeń i więcej powodzi. Dżdżownice odżywiają się związkami organicznymi zawartymi w rozkładających się roślinach i szczątkach zwierząt. Niektóre, żyjące w głębi gleby korzystają z obumierających korzeni i próchnicy glebowej. Dżdżownice chętnie zjadają wprowadzony do gleby obornik a także odchody zwierząt na pastwiskach. W dzień, dżdżownice ściółkowe i powierzchniowe przebywają w glebie lub w innym ukryciu, natomiast nocą żerują wciągając do chodników martwą materię organiczną. W poszukiwaniu odpowiedniego pożywienia wykonują kilkumetrowe wędrówki ale później często wracają do własnej norki. Wybór pokarmu nie jest przypadkowy – dżdżownice wykazują wyraźne upodobania. Decyduje w tym wypadku przede wszystkim zawartość azotu białkowego i łatwo rozkładalnych węglowodanów. Większość gatunków potrafi rozróżniać pobierany pokarm. Rosówka chętnie zjada liście szczyru, pokrzywy, bzu czarnego, jesionu, wiązu, głogu, czeremchy. Mniej chętnie wybierane są liście dębu, buka i drzew iglastych a więc roślin o dużej zawartości garbników i żywic. Jako wyjątkowo smakowite traktowane są liście roślin motylkowych ze względu na wysoką zawartość białka. Oczywiście wraz z resztkami organicznymi dżdżownice zjadają i trawią liczne mikroskopijnej wielkości organizmy rozkładające te resztki. Są to pierwotniaki, glony, bakterie, grzyby glebowe, promieniowce, nicienie i wiele innych. Organizmy te stanowią główne źródło pokarmu dla gatunków kompostowych. Trochę inaczej kształtują się wymagania pokarmowe dżdżownic glebożernych, żyjących w głębi ziemi i rzadko wychodzących na powierzchnię. W ich jelicie stwierdzono niewielką ilość substancji organicznej, głównie pochodzących z korzeni i bardzo dużo cząstek mineralnych. Dżdżownice te zjadają w ciągu doby ilość gleby równą 20-40% ciężaru ich ciała tylko niewielka część zostaje przyswojona, reszta jako gruzełkowate odchody – koprolity trafia na powierzchnię gleby albo pozostaje w wydrążonych chodnikach.
Inspiracja: https://theconversation.com/earthworms-are-more-important-than-pandas-if-you-want-to-save-the-planet-74010
Nic szczególnego
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.